TDH Law

 Quý doanh nghiệp tham khảo các quy định sau để rõ hÆ¡n về vấn đề này:

1. 1.Doanh nghiệp có bắt buộc phải thành lập công đoàn?

Khoản 1 Điều 16 Điều lệ công đoàn Việt Nam và Mục 12.1 Điều 12 Hướng dẫn 238/HD-TLĐ năm 2014 (Hướng dẫn Điều lệ công đoàn) quy định điều kiện thành lập công đoàn cơ sở của doanh nghiệp là:

1. (i)Có ít nhất 05 đoàn viên công đoàn hoặc 05 người lao động có đơn tự nguyện gia nhập công đoàn Việt Nam;
2. (ii)Có tư cách pháp nhân.

Theo đó, doanh nghiệp không có nghĩa vụ phải thành lập công đoàn cơ sở mà là sự tự nguyện của người lao động.

Theo quy định tại Điều 13 Hướng dẫn 238/HD-TLĐ thì khi có nhu cầu thành lập công đoàn cơ sở thì người lao động có quyền yêu cầu công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở hướng dẫn, giúp đỡ, hỗ trợ thành lập công đoàn tại doanh nghiệp.

Mặc dù doanh nghiệp không bắt buộc thành lập công đoàn nhưng “khi công đoàn cơ sở được thành lập theo đúng quy định của Luật công đoàn thì người sử dụng lao động phải thừa nhận và tạo điều kiện thuận lợi để công đoàn cơ sở hoạt động.” theo quy định tại khoản 3 Điều 189 Luật lao động 2012; đồng thời có nghĩa vụ tạo điều kiện thuận lợi để người lao động thành lập, gia nhập công đoàn; tạo điều kiện để công đoàn, đoàn viên hoạt động tại doanh nghiệp theo quy định từ Điều 190 đến Điều 193 Bộ luật lao động 2012.

Trong trường hợp doanh nghiệp chưa thành lập công đoàn cơ sở thì công đoàn cấp trên trực tiếp (công đoàn cấp quận nơi doanh nghiệp đặt trụ sở) sẽ thực hiện các công việc liên hệ với doanh nghiệp để bảo vệ quyền lợi người lao động.

Như vậy, pháp luật hiện hành không bắt buộc doanh nghiệp thành lập công đoàn nhưng có trách nhiệm tạo điều kiện, hỗ trợ cho người lao động có nhu cầu thành lập, hoạt động công đoàn.

1. 2.Phí công đoàn

Doanh nghiệp hết sức lưu ý một vấn đề: dù doanh nghiệp có công đoàn hay không thì vẫn phải đóng phí công đoàn theo quy định sau:

Nghị định 191/2013/NĐ-CP hướng dẫn tài chính công đoàn quy định:

1. (i)Điều 4 về đối tượng phải đóng kinh phí công đoàn, bao gồm:

Đối tượng đóng kinh phí công Ä‘oàn theo quy định tại Khoản 2 Điều 26 Luật công Ä‘oàn là cÆ¡ quan, tổ chức, doanh nghiệp mà không phân biệt cÆ¡ quan, tổ chức, doanh nghiệp đó đã có hay chÆ°a có tổ chức công Ä‘oàn cÆ¡ sở (...).

1. (ii)Điều 5 về mức đóng kinh phí công đoàn: 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động.
2. (iii)Điều 6 về phương thức đóng: đóng mỗi tháng mộtlần cùng thời điểm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động.

Điều 24c Nghị định 88/2015/NĐ-CP (có hiệu lá»±c từ 25/11/2015) sá»­a đổi Nghị định 95/2013/NĐ-CP về xá»­ phạt hành chính trong lÄ©nh vá»±c lao Ä‘á»™ng, bảo hiểm xã há»™i, Ä‘Æ°a người lao Ä‘á»™ng Việt Nam Ä‘i làm việc ở nÆ°á»›c ngoài theo hợp đồng quy định xá»­ phạt hành chính do vi phạm đóng kinh phí công Ä‘oàn nhÆ° sau:

1. (i)Phạt tiền từ 12% đến dÆ°á»›i 15% tổng số tiền phải đóng kinh phí công Ä‘oàn (KPCĐ) tại thời Ä‘iểm lập biên bản vi phạm hành chính nhÆ°ng tối Ä‘a không quá 75 triệu đồng đối vá»›i người sá»­ dụng lao Ä‘á»™ng (NSDLĐ) có má»™t trong các hành vi sau:

-          Chậm đóng KPCĐ;

-          Đóng KPCĐ không đúng mức quy định;

-          Đóng KPCĐ không đủ số người thuá»™c đối tượng phải đóng.

1. (ii)Trường hợp NSDLĐ không đóng KPCĐ cho toàn bộ người lao động thuộc đối tượng phải đóng thì phạt tiền từ 18% đến 20% tổng số tiền phải đóng nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng.

Chậm nhất 30 ngày kể từ ngày có quyết định xử phạt, NSDLĐ phải nộp toàn bộ số tiền chậm đóng, đóng chưa đủ hoặc chưa đóng và tiền lãi theo mức lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt.