Tranh chấp hợp đồng tư vấn xây dựng giữa Công ty EDE kỹ nghệ môi trường N (sau đây gọi tắt là Công ty EDE N) và Công ty cổ phần thương mại du lịch P (sau đây gọi tắt là Công ty P)

Tóm tắt nội dung vụ việc:

Ngày 24/6/2009, chủ đầu tÆ° dÆ°Ì£ án  - Công ty P có ký bản thỏa thuận giao cho Công ty EDE N để thÆ°Ì£c hiện việc tÆ° vấn thiết kế xây dÆ°Ì£ng và lập kế hoaÌ£ch hoaÌ£t động của khu công nghiệp - khu dân cÆ° Xuyên Á taÌ£i Mỹ HaÌ£nh, huyện ĐH, tỉnh L với tổng giá triÌ£ là 985.000 USD với thÆ¡Ì€i gian thÆ°Ì£c hiện tÆ°Ì€ ngày 02/9 đến ngày 31/10/2009.

Công ty EDE N đã hoàn thành nghĩa vụ của mình và giao đầy đủ các tài liệu tư vấn, thiết kế cho Công ty P, nhưng Công ty P không thực hiện đúng nghĩa vụ thanh toán như thỏa thuận. Công ty EDE N yêu cầu Công ty P phải thanh toán số tiền còn thiếu của bản thỏa thuận ngày 24/6/2009 là 563.500 USD; số tiền của bản thỏa thuận ngày 02/9/2009 là 280.500 USD; tổng cộng là 844.000 USD và tiền lãi phát sinh từ hai khoản tiền chậm trả trên theo lãi suất chậm trả, tính từ ngày hết hạn thỏa thuận đến ngày xét xử sơ thẩm; buộc Công ty P phải chịu phạt vi phạm hợp đồng theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Vào thời điểm ký kết hợp đồng và phát sinh tranh chấp, Công ty EDE N đã có văn phòng đại diện ở Việt Nam nhưng không có giấy phép thầu tư vấn xây dựng tại Việt Nam.

Bình luận:

- Công ty EDE N ký kết và thÆ°Ì£c hiện hai thỏa thuận tÆ° vấn xây dÆ°Ì£ng  ngày 24/6/2009 và ngày 02/9/2009 do dÆ°Ì£ án xây dÆ°Ì£ng taÌ£i Việt Nam của Công ty P trong khi không có “Giấy phép thầu tÆ° vấn xây dÆ°Ì£ng”  là vi phaÌ£m quy định tại Điều 5 Quyết định số 87/2004/QĐ-TTg của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ ngày 19/5/2004 về việc ban hành Quy chế quản lý hoạt Ä‘á»™ng của nhà thầu nÆ°á»›c ngoài trong lÄ©nh vá»±c xây dá»±ng tại Việt Nam. Theo Quyết định này để được thá»±c hiện công việc tÆ° vấn xây dá»±ng tại Việt Nam, Công ty EDE N phải có hồ sÆ¡ xin giấy phép thầu. Do đó, hai thỏa thuận tÆ° vấn xây dÆ°Ì£ng được ký kết đã vi phaÌ£m Điều 122 BLDS năm 2005 và đều biÌ£ vô hiệu toàn bộ.

Điều 5 Quyết định số 87/2004/QĐ-TTg quy định:

1. Để được xem xét cấp giấy phép thầu tại Việt Nam, nhà thầu nước ngoài phải gửi hồ sơ đăng ký tới cơ quan có thẩm quyền theo phân cấp tại Điều 10 và Điều 16 của Quy chế này. Hồ sơ xin cấp giấy phép thầu gồm: a) Đơn xin cấp giấy phép thầu (theo mẫu do Bộ Xây dựng hướng dẫn). b) Bản sao văn bản về kết quả đấu thầu hoặc quyết định chọn thầu hoặc hợp đồng giao nhận thầu hợp pháp. c) Bản sao Giấy phép thành lập và Điều lệ công ty (hoặc Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh đối với tổ chức, giấy phép hoạt động tư vấn đối với cá nhân) và chứng chỉ hành nghề của nước, nơi mà nhà thầu nước ngoài mang quốc tịch cấp. d) Biểu báo cáo kinh nghiệm hoạt động liên quan đến các công việc nhận thầu và báo cáo kiểm toán tài chính trong 3 năm gần nhất (đối với trường hợp nêu tại khoản 2 Điều 4 Quy chế này). e) Hợp đồng liên danh với nhà thầu Việt Nam hoặc bản cam kết sử dụng nhà thầu phụ Việt Nam để thực hiện công việc nhận thầu (đã có trong hồ sơ dự thầu hay hồ sơ chào thầu). g) Giấy ủy quyền hợp pháp đối với người không phải là người đại diện theo pháp luật của nhà thầu.

2. Đơn xin cấp giấy phép thầu phải làm bằng tiếng Việt. Các giấy tờ, tài liệu khác của nước ngoài phải được hợp pháp hoá lãnh sự (trừ trường hợp pháp luật Việt Nam hoặc Điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết hoặc gia nhập có quy định khác). Các giấy tờ, tài liệu bằng tiếng nước ngoài phải được dịch ra tiếng Việt và bản dịch phải được công chứng, chứng thực theo quy định của pháp luật Việt Nam.

- Mặc dù Công ty EDE N là pháp nhân nước ngoài nhưng khi có tranh chấp, Công ty EDE N có văn phòng đại diện tại Việt Nam nên theo quy định tại mục 4 phần I của Nghị quyết số 01/2005/NQ-HĐTP ngày 31/3/2005 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn khoản 3 Điều 33 Bộ luật Tố tụng dân sự thì thẩm quyền giải quyết vụ việc thuộc Toà án nhân dân cấp quận, huyện chứ không phải Toà án cấp tỉnh.

Điều 33 Bộ luật Tố tụng dân sự quy định:

Thẩm quyền của Toà án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh

1. Toà án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là Toà án nhân dân cấp huyện) có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp sau đây:

a) Tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình quy định tại Điều 25 và Điều 27 của Bộ luật này;

b) Tranh chấp về kinh doanh, thương mại quy định tại các điểm a, b, c, d, đ, e, g, h và i khoản 1 Điều 29 của Bộ luật này;

c) Tranh chấp về lao động quy định tại khoản 1 Điều 31 của Bộ luật này.

2. Toà án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết những yêu cầu sau đây:

a) Yêu cầu về dân sự quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều 26 của Bộ luật này;

b) Yêu cầu về hôn nhân và gia đình quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4 và 5 Điều 28 của Bộ luật này.

3. Những tranh chấp, yêu cầu quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này mà có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải uỷ thác tư pháp cho cơ quan Lãnh sự của Việt Nam ở nước ngoài, cho Toà án nước ngoài không thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án nhân dân cấp huyện.

Mục 4 Phần I Nghị quyết số 01/2005/NQ-HĐTP quy định:

4. 1. Đương sự ở nước ngoài bao gồm:

Đương sự là cá nhân không phân biệt là người nước ngoài hay người Việt Nam mà không có mặt tại Việt Nam vào thời điểm Toà án thụ lý vụ việc dân sự, đương sự là người Việt Nam định cư, làm ăn, học tập, công tác ở nước ngoài hoặc người nước ngoài không ở Việt Nam có mặt tại Việt Nam để nộp đơn khởi kiện vụ án dân sự hoặc đơn yêu cầu giải quyết việc dân sự tại Toà án.

Đối với yêu cầu huỷ việc kết hôn trái pháp luật, giải quyết việc ly hôn, các tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của vợ chồng, cha, mẹ và con, về nhận cha, mẹ, con, nuôi con nuôi và giám hộ giữa công dân Việt Nam cư trú ở khu vực biên giới với công dân của nước láng giềng cùng cư trú ở khu vực biên giới với Việt Nam, thì theo quy định tại khoản 3 Điều 102 của Luật Hôn nhân và gia đình là thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án nhân dân quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh nơi cư trú của công dân Việt Nam.

Cơ quan, tổ chức không phân biệt là cơ quan, tổ chức nước ngoài hay cơ quan, tổ chức Việt Nam mà không có trụ sở, chi nhánh, văn phòng đại điện tại Việt Nam vào thời điểm Toà án thụ lý vụ việc dân sự.

4.2. Tài sản ở nước ngoài

Tài sản ở nước ngoài là tài sản được xác định theo quy đỉnh của BLDS ở ngoài biên giới lãnh thổ của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam tại thời điểm Toà án thụ lý vụ việc dân sự.

4.3. Cần phải uỷ thác tư pháp cho cơ quan Lãnh sự của Việt Nam ở nước ngoài, cho Toà án nước ngoài.

Cần phải uỷ thác tư pháp cho cơ quan lãnh sự của Việt Nam ở nước ngoài, cho Toà án nước ngoài là trường hợp trong quá trình giải quyết vụ việc dân sự cần phải tiến hành một hoặc một số hoạt động tố tụng dân sự ở nước ngoài mà Toà án Việt Nam không thể thực hiện được, cần phải yêu cầu cơ quan Lãnh sự của Việt Nam ở nước ngoài thực hiện hoặc đề nghị Toà án nước ngoài thực hiện theo quy định của điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết hoặc gia nhập hoặc theo nguyên tắc có đi có lại.

4.4. Không thay đổi thẩm quyền giải quyết của Toà án

Đối với vụ việc dân sự không thuộc một trong các trường hợp được quy định tại khoản 3 Điều 33 của Bộ luật Tố tụng dân sự và được hướng dẫn tại các tiểu mục 4.1, 4.2 và 4.3 mục 4 này và được Toà án nhân dân cấp huyện thụ lý giải quyết đúng thẩm quyền, nếu trong quá trình giải quyết mới có sự thay đổi, như có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải uỷ thác tư pháp cho cơ quan Lãnh sự của Việt Nam ở nước ngoài, cho Toà án nước ngoài thì theo quy định tại Điều 412 của Bộ luật Tố tụng dân sự, Toà án nhân dân cấp huyện đã thụ lý tiếp tục giải quyết vụ việc dân sự đó.

Đối với vụ việc dân sự thuộc một trong các trường hợp được quy định tại khoản 3 Điều 33 của Bộ luật Tố tụng dân sự và được hướng dẫn tại các tiểu mục 4.1, 4.2 và 4.3 mục 4 này và được Toà án nhân dân cấp tỉnh thụ lý giải quyết đúng thẩm quyền, nếu trong quá trình giải quyết có sự thay đổi không còn đương sự, tài sản ở nước ngoài và không cần phải uỷ thác tư pháp cho cơ quan Lãnh sự của Việt Nam ở nước ngoài, cho Toà án nước ngoài thì theo quy định tại Điều 412 của Bộ luật Tố tụng dân sự, Toà án nhân dân cấp tỉnh đã thụ lý tiếp tục giải quyết vụ việc dân sự đó.