TRANH CHẤP VỀ THANH TOÁN TRONG HỢP ĐỒNG 

Các bên:

Nguyên Ä‘Æ¡n   : Công ty Pháp

Bị đơn : Công ty Mỹ

Các vấn đề được đề cập:

            - Hợp đồng cho phép sá»­ dụng sáng chế

            - Hợp đồng tá»± Ä‘á»™ng bị huá»· bỏ

            - NghÄ©a vụ hạn chế thiệt hại

            - Đồng tiền thanh toán

Tóm tắt vụ việc:

Nguyên đơn (công ty Pháp) ký một Hợp đồng với Bị đơn (công ty Mỹ) theo đó Nguyên đơn nhượng quyền sử dụng tên và nhãn hiệu hàng hoá của mình trong ba năm cho Bị đơn, để sử dụng trên những sản phẩm do công ty này sản xuất và được tiêu thụ trong phạm vi lãnh thổ Mỹ. Thông thường theo phương thức hoạt động này, Bị đơn phải trả (sáu tháng một lần) các khoản phí tương đương với một số phần trăm nhất định của doanh thu và một khoản bảo đảm tối thiểu trong mọi trường hợp. Về điều này, Hợp đồng qui định rằng việc không thanh toán các khoản phí vào các ngày đáo hạn tương ứng sẽ dẫn đến việc Hợp đồng tự động bị huỷ bỏ và việc không tuân thủ một trong những điều khoản của hợp đồng bởi một trong các bên cũng dẫn đến những hậu quả tương tự, mà không làm ảnh hưởng đến quyền được bồi thường thiệt hại của bên kia.

Thực tế, Bị đơn chỉ thanh toán một khoản tiền bảo đảm tối thiểu theo hợp đồng trong năm đầu tiên và đã quyết định chấm dứt hợp đồng. Nguyên đơn kiện Bị đơn ra trọng tài tại Bruxelles, Bỉ, yêu cầu Bị đơn thanh toán khoản bảo đảm tối thiểu còn lại vào ngày đáo hạn theo quy định của hợp đồng trong khoảng thời gian hai năm.

Phán quyết của trọng tài:

Trọng tài viên bác yêu cầu trên của Nguyên đơn với các lý do sau:

-        Trên thá»±c tế, khiếu nại này là trái vá»›i ý chí của các bên được biểu hiện trong hợp đồng và trái vá»›i tập quán và thá»±c tiá»…n nói chung trong hoạt Ä‘á»™ng thÆ°Æ¡ng mại và đặc biệt là trong quan hệ thÆ°Æ¡ng mại quốc tế;

- Các điều khoản hợp đồng nói trên là hoàn toàn rõ ràng và cụ thể và các điều khoản hợp đồng không bao gồm điều khoản hạn chế hay bảo lưu nào dù nhỏ nhất về tính hợp pháp và tự động của việc huỷ bỏ hợp đồng.

Từ các lý do trên, trọng tài quyết định Nguyên đơn không có quyền và căn cứ để khiếu nại đòi được trả những khoản phí theo hợp đồng sẽ đến hạn sau ngày huỷ bỏ hợp đồng.

Tuy  nhiên, Trọng tài viên cho rằng Nguyên Ä‘Æ¡n có quyền nhận được khoản đền bù thiệt hại do vi phạm hợp đồng, vá»›i Ä‘iều kiện đã cố gắng hết sức mình nhằm giá»›i hạn mức Ä‘á»™ thiệt hại của vi phạm hợp đồng gây ra vì lý do:

-        Điều 10 của hợp đồng có quy định rõ ràng Ä‘iều khoản bảo lÆ°u về quyền được bồi thường này;

-        Khoản bồi thường được xác định là khoản bảo đảm tối thiểu đến ngày X, bởi vì Bị Ä‘Æ¡n đã có thÆ° thông báo dá»± kiến khả năng tiếp tục quan hệ hợp đồng trong má»™t khoảng thời gian xác định và do đó Nguyên Ä‘Æ¡n đã không tìm cách để đặt các quan hệ hợp đồng má»›i vá»›i má»™t hoặc nhiều công ty khác ở Mỹ để thay thế cho quan hệ hợp đồng vá»›i Bị Ä‘Æ¡n. Triển vọng về đàm phán và bàn bạc vá»›i Bị Ä‘Æ¡n không còn kể từ ngày X. Kể từ ngày X, Nguyên Ä‘Æ¡n lẽ ra phải ná»— lá»±c thiết lập những quan hệ má»›i nhằm bù đắp những thiệt hại gây ra do chấm dứt hợp đồng vá»›i Bị Ä‘Æ¡n; Nguyên Ä‘Æ¡n đã không Ä‘Æ°a ra má»™t bằng cá»› nào dù nhỏ nhất về các ná»— lá»±c này. Do đó, hoàn toàn hợp lý và công bằng khi cho rằng nếu nhÆ° Nguyên Ä‘Æ¡n đã tiến hành những ná»— lá»±c nhÆ° vậy thì Nguyên Ä‘Æ¡n đã có thể giảm má»™t ná»­a những thiệt hại gây ra do sá»± chấm dứt hợp đồng nói trên vá»›i Bị Ä‘Æ¡n.

Cuối cùng, vấn đề cần phải bàn bạc đồng tiền nào sẽ được chọn là đồng tiền thanh toán. Về vấn đề này, trọng tài viên đã tuyên bố như sau:

Xét rằng trong hợp đồng do hai bên ký kết, đồng đôla đã được sử dụng như đồng tiền thanh toán do vậy cũng phải là đồng tiền được sử dụng trong phán quyết, và thậm chí là đồng tiền sử dụng để bồi thường bởi vì khoản này nhằm đền bù những tổn thất trên thị trường Mỹ.