Giao kết hợp đồng là giai Ä‘oạn thiết láºp mối liên hệ pháp lý giữa các chá»§ thể trong quan hệ trao đổi. Quy định nguyên tắc giao kết hợp đồng (Äiá»u 395 BLDS 1995 và Äiá»u 389 BLDS 2005) nhằm bảo đảm sá»± an toà n pháp lý cho các bên tham gia giao kết, hướng dẫn xá» sá»± cá»§a các chá»§ thể trong quá trình giao kết và thiết láºp quan hệ hợp đồng hợp pháp.
ÄIỀU 2.1.2 UNIDROIT (Äịnh nghÄ©a đỠnghị giao kết hợp đồng)
Má»™t đỠnghị được gá»i là đỠnghị giao kết hợp đồng nếu nó đủ rõ rà ng và thể hiện ý chà cá»§a bên đưa ra đỠnghị bị rà ng buá»™c khi đỠnghị giao kết được chấp nháºn.
Việc quy định nguyên tắc giao kết hợp đồng nhằm bảo đảm sá»± an toà n pháp lý cho các bên tham gia giao kết, hướng dẫn xá» sá»± cá»§a các chá»§ thể trong quá trình giao kết và thiết láºp quan hệ hợp đồng hợp pháp.
- Nguyên tắc thứ nhất: Tá»± do giao kết hợp đồng nhưng không được trái pháp luáºt, đạo đức xã há»™i
Theo nguyên tắc tá»± do giao kết hợp đồng, các bên chá»§ thể giao kết hợp đồng được quyết định má»i vấn đỠliên quan đến hợp đồng, không có bất kỳ cá nhân, tổ chức nà o kể cả Nhà nước được can thiệp, là m thay đổi ý chà cá»§a các bên chá»§ thể. Tuy nhiên, sá»± tá»± do ý chà cá»§a các bên chá»§ thể khi giao kế hợp đồng “không được trái pháp luáºt, đạo đức xã há»™iâ€. Tức là sá»± thá»a thuáºn cá»§a các bên trong hợp đồng không được trái vá»›i Ä‘iá»u cấm cá»§a pháp luáºt và những chuẩn má»±c đã được xã há»™i thừa nháºn rá»™ng rãi.
Luáºt La Mã ghi nháºn rằng: “Vá»›i tư cách như má»™t cÆ¡ sở phát sinh nghÄ©a vụ, hợp đồng chỉ có thể có nếu các bên ký hợp đồng có chá»§ ý xác láºp các mối liên hệ trách nhiệmâ€.
Äiá»u 4 BLDS 2005: nguyên tắc tá»± do, tá»± nguyện, cam kết, thá»a thuáºn
Quyá»n tá»± do cam kết, thá»a thuáºn, trong việc xác láºp quyá»n, nghÄ©a vụ dân sá»± được pháp luáºt bảo đảm, nếu cam kết thá»a thuáºn đó không trái đạo đức xã há»™i
Khoản 1 Äiá»u 389 BLDS 2005
Tụ do giao kết hợp đồng nhưng không được trái pháp luáºt, đạo đức xã há»™i
Nguyên tắc nà y được thể hiện trong Khoản 1 Ä‘iá»u 11 Luáºt Thương Mại 2005:
Các bên có quyá»n tá»± do thá»a thuáºn không trái vá»›i các qui định cá»§a pháp luáºt mỹ tục và đạo đức xã há»™i để xác láºp quyá»n, nghÄ©a vụ các bên trong hoạt động thương mại và bảo há»™ các quyá»n đó
Bá»™ nguyên tắc cá»§a UNIDROIT vá» hợp đồng thương mại quốc tế 2004 qui định tại Ä‘iá»u 1.1 :
Các bên được giao kết hợp đồng và thá»a thuáºn ná»™i dung hợp đồng
Nguyên tắc cá»§a Luáºt hợp đồng Châu Âu Ä‘iá»u 1.02 quy định:
Các bên được tá»± do giao kết hợp đồng xác định ná»™i dung hợp đồng phụ thuá»™c và o yêu cầu vá» thiện chÃ, công bằng và các quy tắc bắt buá»™c được thiết láºp bởi các nguyên tắc nà y
- Nguyên tắc thứ hai: tá»± nguyện, bình đẳng, thiện chÃ, hợp tác, trung thá»±c và ngay thẳng,
Nguyên tắc các chá»§ thể tham gia quan hệ pháp luáºt dân sá»± nói chung và hợp đồng dân sá»± nói riêng bình đẳng vá»›i nhau cÅ©ng là má»™t nguyên tắc cÆ¡ bản. Äặc trưng và cÆ¡ sở cá»§a các quan hệ trao đổi là được thá»±c hiện theo nguyên tắc thá»a thuáºn ngang giá.
ÄIỀU 1.7 UNIDROIT (Thiện chà và trung thá»±c)
1. Các bên trong hợp đồng phải tuân theo những yêu cầu vỠthiện chà và trung thực
trong thương mại quốc tế.
2. Các bên trong hợp đồng không được loại trừ hay hạn chế nghĩa vụ nà y.
1.1. Trình tự giao kết hợp đồng.
Trình tá»± giao kết hợp đồng dân sá»± là má»™t quá trình mà trong đó các bên chá»§ thể bà y tỠý chà vá»›i nhau bằng cách trao đổi ý kiến rồi Ä‘i đến thá»a thuáºn trong việc cùng nhau xác láºp các quyá»n và nghÄ©a vụ dân sá»± đối vá»›i nhau, xác định từng ná»™i dung cụ thể cá»§a hợp đồng.
Quá trình GDDS chÃnh thức được bắt đầu khi các bên đã xác định rõ được nhu cầu giao dịch cá»§a mình. Trình tá»± giao kết hợp đồng thông qua 2 giai Ä‘oạn: đỠnghị giao kết hợp đồng và chấp nháºn đỠnghị giao kết hợp đồng.
1.1.1. Äá» nghị giao kết hợp đồng:
Khi má»™t ngưá»i muốn thiết láºp má»™t hợp đồng thì ý muốn đó phải thể hiện ra bên ngoà i thông qua má»™t hà nh vi nhất định. Như váºy bên đối tác má»›i có thể biết được ý muốn cá»§a há» và má»›i có thể Ä‘i đến việc giao kết má»™t hợp đồng.
Äá» nghị giao kết hợp đồng là việc má»™t bên biểu hiện ý chÃ, muốn bà y tá» cho bên kia ý muốn tham gia giao kết vá»›i há» má»™t hợp đồng dân sá»±.
Má»™t lá»i đỠnghị được coi là đỠnghị giao kết hợp đồng thì phải chứa đựng má»™t số yếu tố cÆ¡ bản sau:
- §Thể hiện rõ được nguyện vá»ng muốn Ä‘i đến giao kết hợp đồng cá»§a bên đỠnghị.
- §Phải có chứa toà n bá»™ má»i Ä‘iá»u kiện cÆ¡ bản cá»§a hợp đồng.
- §Phải xác định rõ bên được đỠnghị.
- §Yêu cầu vá» thá»i hạn trả lá»i là không bắt buá»™c: Theo Ä390, Ä397 BLDS 2005 còn dá»± liệu cả trưá»ng hợp đỠnghị có thá»i hạn trả lá»i và đỠnghị không có thá»i hạn trả lá»i.
Việc đỠnghị giao kết hợp đồng có thể được thá»±c hiện bằng nhiá»u cách khác nhau: ngưá»i đỠnghị có thể trá»±c tiếp (đối mặt) vá»›i ngưá»i được đỠnghị để trao đổi, thá»a thuáºn hoặc có thể thông qua Ä‘iện thoại…Ngoà i ra, lá»i đỠnghị còn được chuyển giao bằng công văn, giấy tá»â€¦
Hiệu lá»±c cá»§a đỠnghị được bắt đầu và chấm dứt theo quy định tại Ä393, Ä394 BLDS 2005. trình tá»± thay đổi, rút lại, sá»a đổi hay há»§y bá» lá»i đỠnghị được thá»±c hiện theo quy định cá»§a Ä 392, Ä 395, Ä 393 BLDS 2005.
1.1.2. Chấp nháºn đỠnghị giao kết hợp đồng:
Chấp nháºn đỠnghị giao kết hợp đồng là việc bên được đỠnghị chấp nháºn lá»i đỠnghị (bên B) và tiến hà nh việc giao kết hợp đồng vá»›i bên đã đỠnghị(bên A).
Câu trả lá»i cá»§a bên B không phải trong má»i trưá»ng hợp Ä‘á»u được coi là chấp nháºn giao kết hợp đồng. Câu trả lá»i được coi là chấp nháºn giao kết hợp đồng khi bên B chấp nháºn toà n bá»™ và vô Ä‘iá»u kiện các ná»™i dung đỠnghị mà bên A đã nêu. Nếu câu trả lá»i cá»§a bên B không đáp ứng được má»™t trong hai yêu cầu đó thì sẽ được coi là lá»i đỠnghị má»›i và cần có câu trả lá»i cá»§a bên A. Quá trình nà y có thể lặp Ä‘i lặp lại nhiá»u lần cho đến khi có được chấp nháºn giao kết hợp đồng đúng yêu cầu thì hợp đồng sẽ được coi là giao kết.
Nếu như bên B không trả lá»i đỠnghị thì sá»± im lặng đó được coi là lá»i từ chối giao kết hợp đồng.
ÄIỀU 2.1.6 UNIDROIT (Phương thức chấp nháºn đỠnghị giao kết hợp đồng)
1. Chấp nháºn giao kết hợp đồng có thể là má»™t tuyên bố hoặc cách xá» sá»± khác cá»§a bên
được đỠnghị cho thấy há» chấp nháºn đỠnghị giao kết hợp đồng. Bản thân sá»± im lặng hay bất tác vi không có giá trị như má»™t chấp nháºn đỠnghị giao kết hợp đồng.
2. Việc chấp nháºn má»™t đỠnghị giao kết hợp đồng có hiệu lá»±c khi dấu hiệu cá»§a việc chấp nháºn giao kết hợp đồng đến bên đỠnghị.
3. Tuy nhiên, nếu theo đỠnghị giao kết hợp đồng, các thói quen đã được xác láºp giữa các bên hoặc theo táºp quán, bên được đỠnghị có thể chỉ ra là mình đã chấp nháºn giao kết hợp đồng bằng việc thá»±c hiện má»™t hà nh vi mà không cần thông báo cho bên đỠnghị biết, việc chấp nháºn có hiệu lá»±c khi hà nh vi đó được hoà n thà nh.