TRANH CHẤP THANH TOÃN TRONG HỢP Äá»’NG BẢO HIỂM
Các bên:
Nguyên đơn : Một ngân hà ng Bỉ (X)
Một công ty Pháp (Y)
Bị đơn : Hãng bảo hiểm (Z)
Các vấn đỠđược Ä‘á» cáºp:
- Quyá»n khởi kiện
- Luáºt áp dụng cho hợp đồng
- Bảo hiểm thông thÆ°á»ng hay bảo hiểm tÃn dụng?
- Sá»± kiện bảo hiểm và tÃnh không lÆ°á»ng trÆ°á»›c được của hợp đồng bảo hiểm
- Tình trạng phá sản của má»™t bên trong tố tụng trá»ng tà i
Tóm tắt vụ việc:
Công ty Y ký hợp đồng bán nguyên váºt liệu cho má»™t ngÆ°á»i mua châu Phi. Hai bên thoả thuáºn tiá»n hà ng phải được thanh toán bằng tÃn dụng chứng từ không huá»· ngang, có xác nháºn, trong đó quy định trả 90% giá trị lô hà ng sau má»—i lần giao hà ng, 10% còn lại sẽ thanh toán khi bên bán xuất trình "Các thÆ° giải phóng hà ng" mà ngÆ°á»i mua phải phát hà nh 60 ngà y sau khi chuyến hà ng cuối cùng vỠđến Ä‘iểm giao hà ng. Việc mua bán nà y được thá»±c hiện bằng nguồn tà i chÃnh của ngân hà ng Bỉ (X).
Má»™t hợp đồng bảo hiểm đã được ký kết giữa X, Y và hãng bảo hiểm Z theo đó Z cam kết trả cho ngÆ°á»i bán khoản bảo hiểm trong trÆ°á»ng hợp ngÆ°á»i mua không thanh toán 10% giá trị lô hà ng khi các chứng từ lấy hà ng đã được xuất trình. Thá»i gian bảo hiểm kéo dà i từ ngà y 1 tháng 11 năm 1988 đến ngà y 31 tháng 3 năm 1989 và thá»i hạn đòi thanh toán tiá»n bảo hiểm là 510 ngà y kể từ ngà y xảy ra sá»± kiện bảo hiểm. Theo bản Phụ lục của Hợp đồng, ngân hà ng X, ngÆ°á»i sẽ trá»±c tiếp trả phà bảo hiểm, sẽ được hưởng tiá»n bảo hiểm.
Ngà y 2/2/1989, công ty Y thông báo cho hãng bảo hiểm Z rằng việc dỡ hà ng của chuyến tà u cuối cùng đã thá»±c hiện và o ngà y 26/11/1988 mà công ty nà y vẫn chÆ°a nháºn được " Các thÆ° giải phóng hà ng" đáng ra đã phải được ký phát cháºm nhất là và o ngà y 25/1/1989 tức là 60 ngà y sau khi dỡ lô hà ng cuối cùng để ngÆ°á»i bán có thể nháºn được khoản thanh toán 10% còn lại. Công ty Y cÅ©ng thông báo cho hãng bảo hiểm Z rằng hỠđã và đang tiến hà nh xác minh việc không thanh toán nà y tại nÆ°á»›c của ngÆ°á»i mua và qua ngân hà ng đã xác nháºn tÃn dụng chứng từ nói trên. Hãng bảo hiểm Z trả lá»i rằng hỠđã ghi nháºn việc "Các thÆ° giải phóng hà ng" vẫn chÆ°a được ký phát và há» chỠđợi kết quả tiếp theo của vụ việc.
Sau đó, hãng Z nháºn thấy rằng công ty Y đã thoả thuáºn vá»›i khách hà ng của mình kéo dà i thêm thá»i hạn tÃn dụng đến ngà y 31/5/1989 mà không có sá»± đồng ý của hãng Z và thá»i hạn của hợp đồng bảo hiểm vì thế cÅ©ng bị ảnh hưởng. Trên cÆ¡ sở các căn cứ chấm dứt bảo hiểm, hãng Z cho rằng mình được giải phóng khá»i trách nhiệm bảo hiểm.
Ngân hà ng X (vá»›i tÆ° cách là ngÆ°á»i kiện chÃnh) và Công ty Y (vá»›i tÆ° cách là ngÆ°á»i kiện phụ trợ[1]) đã kiện ra trá»ng tà i yêu cầu Hãng Z trả tiá»n bảo hiểm nhÆ° thoả thuáºn.
Phán quyết của trá»ng tà i:
1. VỠtư cách khởi kiện của công ty Y:
Trong bản giải trình gá»i cho trá»ng tà i, các bên bị Ä‘Æ¡n đã Ä‘á» nghị trá»ng tà i xem xét tÃnh hợp pháp của quyá»n khởi kiện của bên nguyên thứ hai. Trá»ng tà i cho rằng yêu cầu nà y là hợp lý và chấp nháºn xem xét giải quyết.
Phụ lục của hợp đồng bảo hiểm ký ngà y 30 tháng 11 năm 1988 quy định : "theo Ä‘á» nghị của ngÆ°á»i được bảo hiểm, quyá»n hưởng bảo hiểm khi sá»± cố xảy ra sẽ được chuyển cho ngân hà ng X" ; Phụ lục nà y đã được cả Y, Z và X ký.
Công ty Y không láºp luáºn rằng các bên đã thoả thuáºn má»™t phụ lục má»›i thay đổi ná»™i dung bản phụ lục ký ngà y 30 tháng 11 năm 1988, cÅ©ng không khẳng định mình được ngân hà ng chấp thuáºn cho lấy lại quyá»n nháºn tiá»n bảo hiểm. Trong khi đó khiếu kiện của ngân hà ng chỉ nhằm má»™t mục Ä‘Ãch duy nhất là đòi hãng Z trả bảo hiểm đã quy định trong hợp đồng bảo hiểm. Công ty Y cÅ©ng không Ä‘Æ°a ra được má»™t chứng cứ pháp lý nà o chứng minh cho láºp luáºn vá» tÆ° cách "nguyên Ä‘Æ¡n bổ trợ" mà Nguyên Ä‘Æ¡n đã Ä‘Æ°a ra bởi vì chÃnh Ông ...., cán bá»™ phụ trách thủ tục phá sản của công ty Y, đại diện công ty nà y, đã viết rằng khoản tiá»n bồi thÆ°á»ng trị giá ... phải được trả cho ngân hà ng X, Ä‘Æ¡n vị đã cấp tÃn dụng cho khoản tiá»n 10% còn lại của hợp đồng bán hà ng.
Do đó, trá»ng tà i kết luáºn rằng công ty Y không có quyá»n khởi kiện và vì váºy bác Ä‘Æ¡n kiện của công ty Y.
2. VỠbản chất của hợp đồng bảo hiểm:
Các bên có quan Ä‘iểm khác nhau vá» bản chất của Hợp đồng bảo hiểm mà các bên đã ký kết. Äối vá»›i các Nguyên Ä‘Æ¡n, đó là má»™t hợp đồng bảo hiểm thông thÆ°á»ng và được Ä‘iá»u chỉnh bởi Bá»™ luáºt Bảo hiểm Pháp, trong khi đó Bị Ä‘Æ¡n lại coi đây là má»™t Bảo hiểm tÃn dụng :
Hợp đồng bảo hiểm, phần Mở đầu của Các Äiá»u kiện chung qui định : "hợp đồng bảo hiểm nà y được Ä‘iá»u chỉnh bởi Luáºt của quốc gia thuá»™c Cá»™ng đồng chung Châu Âu được nêu trong phần Các Äiá»u kiện đặc biệt". Trong Các Äiá»u kiện đặc biệt nà y có má»™t Ä‘iá»u khoản trá»ng tà i trong đó qui định má»™t cách chung chung là luáºt của Pháp sẽ là luáºt áp dụng cho hợp đồng. Không má»™t quy định nà o trong các Äiá»u kiện chung hay Äiá»u kiện đặc biệt dẫn chiếu cụ thể đến Bá»™ luáºt Bảo hiểm hay má»™t quy định pháp quy khác của hệ thống luáºt Pháp.
Tuy nhiên, khoản cuối của Äiá»u 1 phần Các Äiá»u kiện chung có quy định: "Các văn bản sau đây là bá»™ pháºn không tách rá»i của Hợp đồng bảo hiểm : bản hợp đồng nà y, các phụ lục của Các Äiá»u kiện chung, các Äiá»u kiện đặc biệt và bản há»i đáp đã được ngÆ°á»i Ä‘á» nghị bảo hiểm Ä‘iá»n và ký tên trong đó có gắn kèm hợp đồng thÆ°Æ¡ng mại".
Tại trang 10 của bản há»i đáp do hãng Z láºp và công ty Y ký tên có Ä‘oạn lÆ°u ý ngÆ°á»i ký rằng việc khai không chÃnh xác "tuỳ từng trÆ°á»ng hợp có thể dẫn đến những hình thức phạt quy định trong các Äiá»u L.113-8 và L.113-9 Bá»™ luáºt Bảo hiểm". Chứng cứ nà y do các bên Nguyên Ä‘Æ¡n Ä‘Æ°a ra và được uá»· ban trá»ng tà i chấp nháºn.
Do bản há»i đáp nà y là má»™t bá»™ pháºn của hợp đồng bảo hiểm nên rõ rà ng là hợp đồng nà y thuá»™c sá»± Ä‘iá»u chỉnh của Bá»™ luáºt Bảo hiểm mà Bị Ä‘Æ¡n buá»™c phải tuân thủ. Do đó, không nhất thiết phải xem xét thêm vấn Ä‘á» liệu các bên trong hợp đồng có thoả thuáºn ký kết má»™t hợp đồng bảo hiểm tÃn dụng theo định nghÄ©a của Jean Bastin (mà cả hai bên Ä‘Æ°Æ¡ng sá»± cùng viện dẫn) hay không. (Jean Bastin định nghÄ©a nhÆ° sau: bảo hiểm tÃn dụng là "má»™t hệ thống bảo hiểm cho phép các chủ nợ có thể thu hồi được các khoản nợ, thông qua khoản tiá»n bảo hiểm, trong trÆ°á»ng hợp những ngÆ°á»i có nghÄ©a vụ trả nợ đã nêu Ä‘ang trong tình trạng mất khả năng thanh toán và do đó không thể thanh toán được khoản nợ").
Theo Ä‘iá»u II của Các Ä‘iá»u kiện chung của Hợp đồng bảo hiểm, tất cả các thiệt hại phát sinh trá»±c tiếp hay gián tiếp từ: "sá»± mất khả năngtà i chÃnh của ngÆ°á»i được bảo hiểm hay của ngÆ°á»i mua/ngÆ°á»i bán của ngÆ°á»i được bảo hiểm" không thuá»™c phạm vi được bảo hiểm. (Theo qui định của hợp đồng bảo hiểm, việc thanh toán bảo hiểm sẽ được thá»±c hiện nếu bên bán không được thanh toán số tiá»n hà ng 10% còn lại do lá»—i của ngÆ°á»i mua hà ng không thá»±c hiện nghÄ©a vụ ký phát các chứng từ lấy hà ng). Äiá»u nà y trái vá»›i định nghÄ©a của Jean Bastin vá» bảo hiểm tÃn dụng nên có thể kết luáºn bản hợp đồng ký kết giữa Nguyên Ä‘Æ¡n và Bị Ä‘Æ¡n năm 1988 không phải là má»™t bảo hiểm tÃn dụng. Và vì thế không cần phải xem xét láºp luáºn của Bị Ä‘Æ¡n rằng trong trÆ°á»ng hợp nà y tồn tại sá»± mất khả năng thanh toán và rằng đây là trÆ°á»ng hợp được loại trừ khá»i việc bảo hiểm.
Trá»ng tà i kết luáºn rằng Hợp đồng bảo hiểm nà y được Ä‘iá»u chỉnh bởi Bá»™ luáºt Bảo hiểm và tất cả các Ä‘iá»u kiện chung và điá»u kiện đặc biệt quy định trong Hợp đồng đó.
3. Vá» nghÄ©a vụ trả tiá»n bảo hiểm:
Bị Ä‘Æ¡n láºp luáºn rằng mình không có bất cứ má»™t nghÄ©a vụ nà o đối vá»›i bên Nguyên Ä‘Æ¡n vì lý do trên thá»±c tế phà baá» hiểm chỉ được thanh toán và o ngà y 8/2/1989, tức là sau khi xảy ra sá»± kiện bảo hiểm (tiá»n hà ng không được thanh toán do ngÆ°á»i mua Châu Phi không ký phát các chứng từ cần thiết để ngÆ°á»i bán nháºn tiá»n hà ng) và o ngà y 26/1/1989.
Nguyên Ä‘Æ¡n thừa nháºn rằng đúng là theo Äiá»u V của Các Äiá»u kiện chung của Hợp đồng bảo hiểm, Hợp đồng nà y ‘chỉ có hiệu lá»±c kể từ thá»i Ä‘iểm thanh toán phà bảo hiểm’. Tuy nhiên, phần Các Äiá»u kiện đặc biệt lại quy định rằng "dù cho ngà y có hiệu lá»±c theo qui định tại Các Äiá»u kiện đặc biệt nà y là ngà y nà o, việc bảo hiểm chỉ được thá»±c hiện nếu bên được bảo hiểm đã trả phà bảo hiểm. Nếu phà bảo hiểm không được trả, ngÆ°á»i bảo hiểm có quyá»n huá»· hợp đồng mà vẫn bảo lÆ°u quyá»n đòi phà bảo hiểm".
Theo uá»· ban trá»ng tà i, các Nguyên Ä‘Æ¡n đã rất có lý khi dẫn chiếu đến Ä‘iá»u khoản nà y của Các Äiá»u kiện đặc biệt, bởi vì Hợp đồng bảo hiểm quy định rõ rằng ‘trong trÆ°á»ng hợp có sá»± bất đồng trong cách hiểu’, thì Các Äiá»u kiện đặc biệt sẽ có hiệu lá»±c Æ°u tiên hÆ¡n tất cả các quy định khác của Hợp đồng. NhÆ° váºy, Các Äiá»u kiện đặc biệt sẽ là cÆ¡ sở để trá»ng tà i xem xét giải quyết bất đồng nà y của các bên.
Uá»· ban trá»ng tà i thừa nháºn đây là má»™t Ä‘iá»u khoản không mấy rõ rà ng. Tuy nhiên Ä‘iá»u khoản nà y không thể được hiểu là cho phép ngÆ°á»i được bảo hiểm chỉ trả tiá»n phà bảo hiểm sau khi đã xảy ra sá»± kiện được bảo hiểm; Ä‘iá»u khoản nà y chỉ có thể được hiểu má»™t cách thiện chà và trung thá»±c, phù hợp vá»›i ý chà của các bên, là có thể trả phà bảo hiểm sau ngà y hợp đồng có hiệu lá»±c, tức là sau ngà y 10 tháng 11 năm 1988, thá»i Ä‘iểm bắt đầu thá»i hạn bảo hiểm, nhÆ°ng phải trÆ°á»›c ngà y xảy ra sá»± kiện được bảo hiểm. Bản chất của hợp đồng bảo hiểm là tÃnh không thể dá»± Ä‘oán trÆ°á»›c. Äiá»u nà y cÅ©ng được Nguyên Ä‘Æ¡n thừa nháºn. Nếu các Nguyên Ä‘Æ¡n được phép thanh toán phà bảo hiểm sau khi sá»± kiện được bảo hiểm đã xảy ra thì rõ rà ng là hợp đồng bảo hiểm mất Ä‘i tÃnh chất "không thể dá»± Ä‘oán trÆ°á»›c được" nà y.
Do váºy, trá»ng tà i cho rằng : phà bảo hiểm được thanh toán và o ngà y 7/2/1989, sau khi thá»i hạn 2 tháng để ngÆ°á»i mua ký phát các chứng từ lấy hà ng đã kết thúc (và o ngà y 25/1/1989), tức là sau thá»i Ä‘iểm xuất hiện sá»± kiện được bảo hiểm, do đó Bị Ä‘Æ¡n không có nghÄ©a vụ thá»±c hiện việc bảo hiểm, và khiếu kiện của các Nguyên Ä‘Æ¡n là không có căn cứ.
4. Vá» trách nhiệm ná»™p phà trá»ng tà i:
Khi Ä‘Æ¡n kiện bị bác thì phà trá»ng tà i và các phà khác Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên sẽ do các nguyên Ä‘Æ¡n trả. Tuy nhiên, việc Y Ä‘ang trong giai Ä‘oạn tiá»n phá sản đặt ra má»™t vấn đỠđặc biệt mà trá»ng tà i xá» lý nhÆ° sau :
Các Nguyên Ä‘Æ¡n hoà n toà n không có cÆ¡ sở khởi kiện yêu cầu Bị Ä‘Æ¡n thanh toán tiá»n bảo hiểm, do đó, phải chịu trách nhiệm trả toà n bá»™ phà trá»ng tà i. Tuy nhiên, vì Nguyên Ä‘Æ¡n Y Ä‘ang trong giai Ä‘oạn tiến hà nh thủ tục phá sản nên uá»· ban trá»ng tà i không thể buá»™c các Nguyên Ä‘Æ¡n trả các phà xét xá» (Phán quyết của Toà Dân sá»± Toà Phá án ngà y 8 tháng 3 năm 1988 trong vụ Công ty Thinet kiện Labrely, Tạp chà Trá»ng tà i năm 1989, trang 473).
Do đó, uá»· ban trá»ng tà i quyết định các Nguyên Ä‘Æ¡n (X và Y) phải chịu trách nhiệm chung và liên Ä‘á»›i đối vá»›i toà n bá»™ phà trá»ng tà i nhÆ°ng không ra quyết định buá»™c các Nguyên Ä‘Æ¡n phải trả ngay khoản phà nà y.
ý kiến bảo lưu:
1. Vá» quyá»n khởi kiện của Công ty Y:
Äây là má»™t trÆ°á»ng hợp Ãt gặp trong thá»±c tiá»…n xét xá»: trong số hai nguyên Ä‘Æ¡n, má»™t ngÆ°á»i hà nh Ä‘á»™ng vá»›i tÆ° cách là nguyên Ä‘Æ¡n phụ trợ trong khi nguyên Ä‘Æ¡n chÃnh lại Ä‘Æ°a ra má»™t khiếu kiện hoà n toà n không có cÆ¡ sở.
Thá»±c tế trong vụ việc nà y, chÃnh Công ty Y và Ngân hà ng X cÅ©ng lưỡng lá»± vá» quyá»n khởi kiện đòi ngÆ°á»i bảo hiểm thanh toán tiá»n bảo hiểm mà hai chủ thể nà y tin là há» có quyá»n được hưởng sau khi ngÆ°á»i mua không thanh toán tiá»n hà ng.
Ngân hà ng, ngÆ°á»i được bảo hiểm và ngÆ°á»i bảo hiểm trên thá»±c tế Ä‘á»u nhất trà rằng trong trÆ°á»ng hợp có sá»± cố, tiá»n bồi thÆ°á»ng sẽ được trả trá»±c tiếp cho ngân hà ng. Äiá»u nà y thể hiện sá»± cẩn trá»ng hợp lý của bên cấp tà i chÃnh, ngÆ°á»i đã ứng trÆ°á»›c số tiá»n mà bên mua phải trả cho bên bán. Qui định nà y thÆ°á»ng Ä‘i đôi vá»›i việc chuyển cho ngân hà ng quyá»n thụ hưởng đối vá»›i tÃn dụng chứng từ mà ngÆ°á»i mua phát hà nh để thanh toán tiá»n hà ng. NhÆ°ng, trong má»™t trÆ°á»ng hợp nhÆ° thế nà y, việc chuyển dịch đó có dẫn tá»›i việc chuyển dịch luôn quyá»n khởi kiện không ? Liệu đây có thể được coi là má»™t hình thức thế quyá»n (tÆ°Æ¡ng đối hoặc tuyệt đối), má»™t trÆ°á»ng hợp ký kết hợp đồng vì lợi Ãch của ngÆ°á»i thứ ba hay má»™t uá»· nhiệm thanh toán (giữa Y và X) nhÆ° qui định tại Äiá»u 1277 Bá»™ luáºt Dân sá»± Pháp không?
Do còn phân vân vá» Ä‘iá»u nà y nên ngân hà ng và ngÆ°á»i được bảo hiểm đã cùng khởi kiện, để cho trá»ng tà i quyết định xem việc khởi kiện của ai là hợp lý, Ä‘Æ¡n kiện của ngân hà ng vá»›i tÆ° cách là bên khởi kiện chÃnh hay Ä‘Æ¡n của ngÆ°á»i Công ty Y vá»›i tÆ° cách là bên khởi kiện phụ trợ. Trá»ng tà i rõ rà ng đã chá»n phÆ°Æ¡ng án đầu tiên, bởi vì há» cho rằng giữa ngÆ°á»i được bảo hiểm và ngÆ°á»i bảo hiểm không còn mối quan hệ hợp đồng nữa.
Cách giải quyết nà y của uá»· ban trá»ng tà i gây nhiá»u tranh cãi bởi việc ký kết má»™t hợp đồng bảo hiểm cho bên thứ ba hưởng lợi vốn được coi nhÆ° là má»™t hình thức ký kết hợp đồng vì lợi Ãch của ngÆ°á»i thứ ba (Xem H.L. và J. Mazeaud, F. Chabas Giáo trình Luáºt dân sá»±, Táºp 2: NghÄ©a vụ, trang 907), tức là ngÆ°á»i ký hợp đồng bảo hiểm vẫn được coi là má»™t bên trong hợp đồng dù không được nháºn tiá»n bảo hiểm, và do đó ngÆ°á»i ký bảo hiểm vẫn có quyá»n kiện ngÆ°á»i bảo hiểm nếu có tranh chấp vá» hợp đồng bảo hiểm. NhÆ°ng đúng là sá»± khác nhau giữa hình thức thế quyá»n và ký hợp đồng vì quyá»n lợi của ngÆ°á»i thứ ba là rất nhá», thế quyá»n tồn tại khi "khi bên thứ ba tham gia và o việc ký kết hợp đồng vì lợi Ãch của mình và chấp nháºn việc hưởng lợi bắt đầu từ thá»i Ä‘iểm ký kết đó" (Giáo trình luáºt Dân sá»± đã dẫn, trang 1270). Äiá»u nà y đã xảy ra trong vụ việc Ä‘ang xét bởi chÃnh ngân hà ng đã tham gia và o việc ký kết hợp đồng bảo hiểm cùng vá»›i công ty Y và hãng bảo hiểm Z đồng thá»i cam kết sẽ tá»± mình trả phà bảo hiểm. Do đó, ngÆ°á»i được bảo hiểm ban đầu đã mất hoà n toà n má»i quyá»n khởi kiện đối vá»›i ngÆ°á»i bảo hiểm.
2. Hợp đồng bảo hiểm thông thÆ°á»ng hay Bảo hiểm tÃn dụng?
Trong khoản 3, Äiá»u L.111-1 của Bá»™ luáºt Bảo hiểm có quy định rằng ba Ä‘á» mục đầu tiên của quyển I Bá»™ luáºt Bảo hiểm, liên quan đến hợp đồng bảo hiểm, không áp dụng cho các giao dịch vá» bảo hiểm tÃn dụng.
Äể quyết định rằng hợp đồng bảo hiểm Ä‘ang xem xét nà y không phải là má»™t hợp đồng bảo hiểm tÃn dụng, trong khi nó rất giống nhÆ° váºy, trá»ng tà i đã phải tiến hà nh hai bÆ°á»›c:
Thứ nhất, xác định xem luáºt nà o trong bản thân hệ thống pháp luáºt ná»™i địa của Pháp có thể áp dụng cho hợp đồng Ä‘ang xét (Ä‘iá»u nà y có vẻ hÆ¡i lạ vì thông thÆ°á»ng việc lá»±a chá»n luáºt áp dụng chỉ được tiến hà nh khi có xung Ä‘á»™t pháp luáºt giữa hai hay nhiá»u nÆ°á»›c). Trá»ng tà i đã quyết định rằng bản hợp đồng nà y được Ä‘iá»u chỉnh bởi Bá»™ luáºt Bảo hiểm bởi vì các bên muốn nhÆ° váºy chứ không xác định bản chất của hợp đồng trên cÆ¡ sở các đặc Ä‘iểm của hoạt Ä‘á»™ng bảo hiểm mà các bên thoả thuáºn. Mong muốn nà y của các bên được thể hiện thông qua việc dẫn chiếu đến hai Ä‘iá»u khoản của Bá»™ luáºt Bảo hiểm trong bản há»i đáp mẫu và là má»™t bá»™ pháºn không tách rá»i của hợp đồng bảo hiểm, hoà n toà n giống nhÆ° từ việc má»™t số Ä‘iá»u khoản của Bá»™ luáºt dân sá»± Pháp được nêu lên trong má»™t bản hợp đồng quốc tế, má»™t trá»ng tà i có thể suy Ä‘oán là các bên muốn dùng luáºt của Pháp để Ä‘iá»u chỉnh hợp đồng đó. Việc là m nà y của trá»ng tà i nhằm xác định ý chà của các bên là hoà n toà n đúng đắn, nhÆ°ng liệu trong má»™t hệ thống pháp luáºt ná»™i địa các bên vẫn có quyá»n tá»± do lá»±a chá»n áp dụng luáºt nà y hay luáºt khác để áp dụng cho hợp đồng của mình giống nhÆ° trong má»™t hợp đồng quốc tế không? Trong hệ thống pháp luáºt ná»™i địa, quan hệ hợp đồng do các bên thiết láºp phải tuân thủ các qui phạm bắt buá»™c không phụ thuá»™c và o việc xác định bản chất của quan hệ đó. Vì váºy, việc các bên tá»± thoả thuáºn trÆ°á»›c vá»›i nhau vá» bản chất của quan hệ hợp đồng phải hết sức tháºn trá»ng. Tuy nhiên, trong phán quyết nà y, các trá»ng tà i lại cho Ä‘iá»u nà y là thứ yếu và từ việc phân tÃch hợp đồng bảo hiểm bị tranh chấp, uá»· ban trá»ng tà i đã Ä‘i đến kết luáºn rằng đây không phải là má»™t bảo hiểm tÃn dụng. Quan niệm vá» hợp đồng tÃn dụng của trá»ng tà i theo đó bảo hiểm tÃn dụng chỉ giá»›i hạn ở các hợp đồng bảo hiểm khi ngÆ°á»i phải thanh toán nợ mất khả năng thanh toán có vẻ là quá hẹp. Trong vụ việc nà y uá»· ban trá»ng tà i đã Ä‘i đến kết luáºn rằng hợp đồng phải được Ä‘iá»u chỉnh bởi Bá»™ luáºt bảo hiểm Pháp. NhÆ°ng liệu kết luáºn nà y của trá»ng tà i có cần thiết không khi thá»±c ra má»™t hợp đồng bảo hiểm tÃn dụng vẫn có thể thuá»™c phạm vi Ä‘iá»u chỉnh của Bá»™ luáºt Bảo hiểm Pháp, hoặc chÃnh xác hÆ¡n là má»™t phần của Bá»™ luáºt nà y (trừ phần không áp dụng cho bảo hiểm tÃn dụng).
3. Vá» tÃnh không thể dá»± Ä‘oán trÆ°á»›c của hợp đồng bảo hiểm:
Trá»ng tà i khẳng định chắc chắn rằng hợp đồng bảo hiểm là má»™t hợp đồng không thể dá»± Ä‘oán trÆ°á»›c được (việc thá»±c hiện bảo hiểm phụ thuá»™c và o sá»± xuất hiện của sá»± kiện được bảo hiểm). Tuy nhiên tÃnh chất nà y không phải là tuyệt đối, Ãt nhất là từ phÃa ngÆ°á»i bảo hiểm bởi khi nháºn bảo hiểm ngÆ°á»i bảo hiểm phải có những số liệu thống kê và những tÃnh toán vá» xác suất xảy ra sá»± cố là m căn cứ để tÃnh phà bảo hiểm (CF. J. Carbonnier, Luáºt dân sá»±, T.4, số 11, trang 38).
Tuy váºy, nếu so vá»›i các loại hợp đồng khác thì rõ rà ng là trong hợp đồng bảo hiểm, yếu tố ngẫu nhiên có vai trò quan trá»ng và do đó tÃnh không thể dá»± Ä‘oán trÆ°á»›c vẫn được coi là má»™t đặc tÃnh của loại hợp đồng nà y. Vì thế quan Ä‘iểm cho rằng ngÆ°á»i thụ hưởng bảo hiểm có thể là m cho hợp đồng có hiệu lá»±c sau khi xảy ra sá»± kiện được bảo hiểm bằng cách thanh toán phà bảo hiểm là không thể chấp nháºn được. Trong trÆ°á»ng hợp nà y, yếu tố ngẫu nhiên không còn tồn tại đối vá»›i ngÆ°á»i được bảo hiểm cÅ©ng nhÆ° đối vá»›i ngÆ°á»i bảo hiểm.
4. Vá» quyết định liên quan đến việc ná»™p phà trá»ng tà i:
Khi má»™t bên tham gia vụ kiện mà đang trong giai Ä‘oạn tiến hà nh các thủ tục phá sản, bên đó không thể bị các trá»ng tà i buá»™c thanh toán má»™t khoản tiá»n. NhÆ° P. Ancel đã nhấn mạnh trong phần nháºn định của mình tại bản án của Toà Phá án ngà y 8 tháng 3 năm 1988 (Tà i liệu đã dẫn, trang 473) và được uá»· ban trá»ng tà i nhắc lại trong phán quyết của mình, khi má»™t bên Ä‘Æ°Æ¡ng sá»± Ä‘ang trong quá trình tiến hà nh thủ tục phá sản, quyết định của trá»ng tà i vá» má»™t khoản nợ đối vá»›i bên đó (trong vụ việc nà y là khoản phà trá»ng tà i) chỉ có thể quyết định trên nguyên tắc và xác định vá» mức tiá»n, chứ không bắt buá»™c phải thanh toán. Toà Phá án trên thá»±c tế đã cho rằng nguyên tắc vá» việc hoãn các khoản truy nợ đối vá»›i cá nhân do phá sản không chỉ là tráºt tá»± công cá»™ng quốc gia mà còn là má»™t nguyên tắc của tráºt tá»± công cá»™ng quốc tế. Do đó, có thể nói cách giải quyết của các trá»ng tà i viên trong trÆ°á»ng hợp nà y là hoà n toà n đúng vá» mặt nguyên tắc. Tuy nhiên, Ä‘iểm khác biệt trong quyết định nà y là ở chá»— trá»ng tà i đã quyết định rằng phà trá»ng tà i sẽ thuá»™c trách nhiệm chung và liên Ä‘á»›i giữa công ty Y và Ngân hà ng X và không quyết định vá» việc phải thanh toán phà nà y vì có vấn Ä‘á» thủ tục phá sản. Quyết định nà y của trá»ng tà i cÅ©ng gây tranh cãi bởi trong số hai nguyên Ä‘Æ¡n, Ngân hà ng X không ở trong tình trạng phá sản, nhÆ° váºy liệu việc Ngân hà ng X cÅ©ng được đối xá» nhÆ° Công ty Y có phải là công bằng không?