Công Ä‘oà n là tổ chức chÃnh trị - xã há»™i do ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng Việt Nam thà nh láºp trên cÆ¡ sở tá»± nguyện và được tổ chức, hoạt Ä‘á»™ng theo nguyên tắc táºp trung dân chủ.
Công Ä‘oà n được thà nh láºp tại doanh nghiệp là công Ä‘oà n cÆ¡ sở, được công Ä‘oà n cấp trên trá»±c tiếp cÆ¡ sở công nháºn theo quy định của pháp luáºt và Äiá»u lệ Công Ä‘oà n Việt Nam. TrÆ°á»ng hợp doanh nghiệp chÆ°a thà nh láºp công Ä‘oà n cÆ¡ sở thì công Ä‘oà n cấp trên trá»±c tiếp cÆ¡ sở có quyá»n và trách nhiệm đại diện, bảo vệ quyá»n, lợi Ãch hợp pháp, chÃnh đáng của ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng khi được ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng ở đó yêu cầu. Khi công Ä‘oà n cÆ¡ sở được thà nh láºp theo đúng quy định pháp luáºt thì doanh nghiệp phải thừa nháºn và tạo Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi để công Ä‘oà n cÆ¡ sở hoạt Ä‘á»™ng.
Công Ä‘oà n thá»±c hiện vai trò đại diện, bảo vệ quyá»n và lợi Ãch hợp pháp, chÃnh đáng của Ä‘oà n viên công Ä‘oà n, ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng và thá»±c hiện các quyá»n, nghÄ©a vụ khác theo quy định của pháp luáºt nhÆ°: tham gia, thÆ°Æ¡ng lượng, ký kết và giám sát việc thá»±c hiện thá»a Æ°á»›c lao Ä‘á»™ng táºp thể, thang lÆ°Æ¡ng, bảng lÆ°Æ¡ng, ná»™i quy lao Ä‘á»™ng; tham gia, há»— trợ giải quyết tranh chấp lao Ä‘á»™ng;...
Theo quy định pháp luáºt, doanh nghiệp có trách nhiệm: Tạo Ä‘iá»u kiện và há»— trợ ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng thà nh láºp, gia nháºp và hoạt Ä‘á»™ng công Ä‘oà n, phối hợp và tạo Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi cho công Ä‘oà n cấp trên cÆ¡ sở tuyên truyá»n, váºn Ä‘á»™ng phát triển Ä‘oà n viên, thà nh láºp công Ä‘oà n cÆ¡ sở, bố trà cán bá»™ công Ä‘oà n chuyên trách tại doanh nghiệp, cÆ¡ quan, tổ chức.
Doanh nghiệp cÅ©ng có trách nhiệm bảo đảm các Ä‘iá»u kiện để công Ä‘oà n cÆ¡ sở hoạt Ä‘á»™ng. Ngoà i ra khi ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng là cán bá»™ công Ä‘oà n không chuyên trách Ä‘ang trong nhiệm kỳ công Ä‘oà n mà hết hạn hợp đồng lao Ä‘á»™ng thì được doanh nghiệp gia hạn hợp đồng lao Ä‘á»™ng đã giao kết đến hết nhiệm kỳ.
Ngoà i ra khi ngÆ°á»i sá» dụng lao Ä‘á»™ng Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng chấm dứt hợp đồng lao Ä‘á»™ng, chuyển là m công việc khác, ká»· luáºt sa thải đối vá»›i ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng là cán bá»™ công Ä‘oà n không chuyên trách thì phải thá»a thuáºn bằng văn bản vá»›i Ban chấp hà nh công Ä‘oà n cÆ¡ sở hoặc Ban chấp hà nh cấp trên trá»±c tiếp cÆ¡ sở.
Ngoà i ra, các doanh nghiệp bị nghiêm cấm khi có các hà nh vi: cản trở, gây khó khăn cho việc thà nh láºp, gia nháºp và hoạt Ä‘á»™ng công Ä‘oà n của ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng; ép buá»™c ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng thà nh láºp, gia nháºp và hoạt Ä‘á»™ng công Ä‘oà n, yêu cầu ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng không tham gia hoặc rá»i khá»i tổ chức công Ä‘oà n, phân biệt đối xá» vá» tiá»n lÆ°Æ¡ng, thá»i giá» là m việc và các quyá»n và nghÄ©a vụ khác trong quan hệ lao Ä‘á»™ng nhằm cản trở việc thà nh láºp, gia nháºp và hoạt Ä‘á»™ng công Ä‘oà n của ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng.
TrÆ°á»ng hợp vi phạm các quy định nhÆ° nêu trên, tùy tÃnh chất, mức Ä‘á»™ của hà nh vi vi phạm mà doanh nghiệp có thể bị phạt tiá»n từ 1 triệu đồng đến 15 triệu đồng.