Hợp đồng dân sự là “bản giao kèo” để ghi nhận những quyền và nghĩa vụ dân sự giữa các bên. Trong sự đa dạng của các hợp đồng dân sự, có thể dựa vào những dấu hiệu đặc trưng để phân chúng thành từng nhóm khác nhau.

Trong BLDS, Điều 406 có định nghĩa một số hợp đồng cơ bản. Tuy nhiên, trong thực tiễn có rất nhiều loại hợp đồng, ta có thể dựa vào các căn cứ khác nhau để phân biệt các loại hợp đồng như sau:

Giao kết hợp đồng dân sự là việc các bên bày tỏ ý chí với nhau theo những nguyên tắc và trình tự nhất định để qua đó xác lập với nhau các quyền, nghĩa vụ dân sự.

a. Nguyên tắc giao kết hợp đồng dân sự

Theo quy định tại Điều 390 BLDS, khi giao kết hợp đồng các chủ thể phải tuân theo các nguyên tắc sau đây:

- Tự do giao kết hợp đồng nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội.

a. Khái niệm

Sau khi các bên đã giao kết hợp đồng dưới một hình thức nhất định phù hợp với pháp luật và hợp đồng đó đáp ứng đầy đủ các điều kiện mà pháp luật yêu cầu (quy định tại Điều 122 BLDS) thì hợp đồng có hiệu lực bắt buộc đối với các bên. Nghĩa là từ thời điểm đó, các bên trong hợp đồng bắt đầu có quyền và nghĩa vụ dân sự đối với nhau. Theo nội dung của hợp đồng, các bên lần lượt tiến hành các hành vi mang tính nghĩa vụ đúng với tính chất đối tượng, thời hạn, phương thức và địa điểm mà nội dung của hợp đồng đã xác định.

Khi nhắc đến hợp đồng, tức là sự thỏa thuận giữa hai hay nhiều bên nhằm mục đích xác lập, thay đổi, chấm dứt nghĩa vụ của các bên ( theo Điều 388 BLDS) .

Như đã trình bày trong phần tổng quan nói trên , hợp đồng là một hành vi pháp lý, là sự thể hiện ý chí của các bên để làm phát sinh các quyền và nghĩa vụ. Hợp đồng là loại hành vi pháp lý cơ bản và thông dụng nhất.

1.1.           Nguyên tắc tá»± do khế Æ°á»›c

Nguyên tắc này được pháp luật thừa nhận một cách ró ràng, được thể hiện trong BLDS 2005 và LTM 2005 với quyền tự do, tự nguyện cam kết , thỏa thuận . Như vậy, khi giao kết hợp đồng với ai, với những điều kiện nào đều phụ thuộc vào sự tự do định đoạt của người tham gia hoạt động kinh doanh. Khi một hợp đồng được coi là hợp pháp, các bên tham gia giao kết hợp đồng buộc phải tuân thủ.

1.1.           Thời Ä‘iểm có hiệu lá»±c

Thời điểm có hiệu lực của hợp đồng thương mại được áp dụng theo quy định tại Điều 405, BLDS 2005: “Hợp đồng được giao kết hợp pháp có hiệu lực tại thời điểm giao kết, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.”

Sửa đổi hợp đồng dân sự

Dù rằng hợp đồng đã được giao kết và có hiệu lực nhưng để việc thực hiện hợp đồng phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện thực tế của mỗi bên, các bên vẫn có thể thoả thuận để sửa đổi hợp đồng, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. Chẳng hạn, các bên giao kết hợp đồng vì lợi ích của người thứ ba không được sửa đổi hợp đồng nếu người thứ ba đã đồng ý hưởng lợi ích (được quy định tại Điều 421 BLDS).

Hợp đồng được giao kết bằng việc chấp nhận một đề nghị hoặc bằng thái độ thể hiện đầy đủ sự thống nhất ý chí của các bên.

1.1.           Đại diện kí kết hợp đồng thÆ°Æ¡ng mại

• ØLuật thÆ°Æ¡ng mại 2005 không quy định vấn đề này, vì vậy áp dụng theo quy định của BLDS 2005

Điều 409 BLDS 2005 quy định các nguyên tắc cơ bản để giải thích hợp đồng. Các quy định này là tập hợp các quá trình thực tiễn đã được đông đảo hệ thống pháp luật, cũng như số đông chấp nhận. Điều đó có ý nghĩa một mặt làm cho xung đột được giải quyết, mặt khác hạn chế việc phá vỡ hợp đồng, làm cho hợp đồng được thực hiện.