Sa thải là một trong ba hình thức xử lý kỷ luật lao động và đó cũng chính là hình thức thức xử lý kỷ luật nặng nhất đối với người lao động vi phạm kỷ luật trong quá trình thực hiện hợp đồng lao động.

Theo quy định tại Điều 126 Bá»™ luật Lao Ä‘á»™ng 2012 thì hình thức xá»­ lý ká»· luật sa thải sẽ được áp dụng trong các trường hợp sau:

 

     1.  Người lao Ä‘á»™ng có hành vi trá»™m cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thÆ°Æ¡ng tích, sá»­ dụng ma tuý trong phạm vi nÆ¡i làm việc, tiết lá»™ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sá»­ dụng lao Ä‘á»™ng, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc Ä‘e doạ gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sá»­ dụng lao Ä‘á»™ng;

2.  Người lao Ä‘á»™ng bị xá»­ lý ká»· luật kéo dài thời hạn nâng lÆ°Æ¡ng mà tái phạm trong thời gian chÆ°a xoá ká»· luật hoặc bị xá»­ lý ká»· luật cách chức mà tái phạm.

3.  Người lao Ä‘á»™ng tá»± ý bỏ việc 05 ngày cá»™ng dồn trong 01 tháng hoặc 20 ngày cá»™ng dồn trong 01 năm mà không có lý do chính đáng.

So vá»›i quy định tại Điều 85 của Bá»™ luật Lao Ä‘á»™ng 1994 thì căn cứ để áp dụng biện pháp xá»­ lý ká»· luật bằng hình thức sa thải không khác nhau nhiều. Tuy nhiên hệ quả của việc sa thải sai theo quy định của hai văn Bá»™ luật có sá»± khác biệt nhất định, bài viết này tôi xin gá»­i đến quý đọc giả sá»± khác biệt nhau cÆ¡ bản về hệ quả của việc "sa thải sai" giữa Bá»™ luật Lao Ä‘á»™ng 1994 ( được sá»­a đổi bổ sung vào các năm 2002;2006;2007) và Bá»™ luật Lao Ä‘á»™ng 2012.

 

Theo quy định tại Điểm b, Khoản 1, Điều 38 Bộ luật lao động 1994 thì việc xử lý kỷ luật lao động bằng hình thức sa thải được xem là một hành vi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động vì vậy khi người sử dụng lao động ra quyết định sa thải sai thì phải chịu những hậu quả pháp lý theo quy định tại Khoản 1, Điều 41 Bộ luật lao động năm 1994: “Điều 41

 

Trong trường hợp người sử dụng lao động không muốn nhận người lao động trở lại làm việc và người lao động đồng ý thì ngoài khoản tiền bồi thường quy định tại đoạn 1 khoản này và trợ cấp quy định tại Điều 42 của Bộ luật này, hai bên thỏa thuận về khoản tiền bồi thường thêm cho người lao động để chấm dứt hợp đồng lao động.”

Tuy nhiên, kể từ ngày 01 tháng 5 năm 2013 ngày Bộ luật Lao động năm 2012 có hiệu lực thi hành thì hậu quả pháp lý đối với việc “sa thải sai” không giống như quy định trước đây nữa, bởi lẻ.

 

Điều 38 Bá»™ luật Lao Ä‘á»™ng năm 2012 không còn quy định sa thải là má»™t trong những trường hợp người sá»­ dụng lao Ä‘á»™ng được quyền Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng chấm dứt hợp đồng lao Ä‘á»™ng,  đồng thời Bá»™ luật Lao Ä‘á»™ng năm 2012 đã “bổ sung” thêm khái niệm ÄÆ¡n phÆ°Æ¡ng chấm dứt hợp đồng trái pháp luật tại Điều 41: “Đơn phÆ°Æ¡ng chấm dứt hợp đồng lao Ä‘á»™ng trái pháp luật là các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao Ä‘á»™ng không đúng quy định tại các Điều 37, 38 và 39 của Bá»™ luật này”. Điều đó chứng tỏ việc sa thải sai không phải là hành vi Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng chấm dứt hợp đồng lao Ä‘á»™ng trái pháp luật mà đó là việc áp dụng biện pháp xá»­ lý ká»· luật không đúng quy định của pháp luật. Do “sa thải sai” không còn là hành vi Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng chấm dứt hợp đồng lao Ä‘á»™ng trái pháp luật nên người lao Ä‘á»™ng không thể dá»±a vào quy định tại Điều 42 để yêu cầu người sá»­ dụng lao Ä‘á»™ng chịu những hệ quả pháp lý theo quy định tại Ä‘iều luật, đồng thời những quy định của Bá»™ luật Lao Ä‘á»™ng năm 2012 không có quy định để giải quyết hậu quả pháp lý đối vá»›i trường hợp người sá»­ dụng lao Ä‘á»™ng áp dụng biện pháp xá»­ lý ká»· luật lao Ä‘á»™ng bằng hình thức sa thải.

 

NhÆ° vậy, nếu xét về góc Ä‘á»™ câu chữ của Ä‘iều luật trong Bá»™ luật Lao Ä‘á»™ng 2012 thì nếu người lao Ä‘á»™ng bị xá»­ lý ká»· luật sa thải sai sẽ không biết căn cứ vào đâu để khởi kiện yêu cầu bồi thường. NhÆ°ng xét về bản chất thì việc “sa thải sai” đó cÅ©ng là má»™t hành vi Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng chấm dứt hợp đồng trái luật vì nó xuất phát từ ý chí chủ quan của người sá»­ dụng lao Ä‘á»™ng dẫn đến việc chấm dứt hợp đồng lao Ä‘á»™ng, xâm phạm đến quyền lợi của người lao Ä‘á»™ng. Điều này sẽ dẫn đến hệ quả là khi có tranh chấp lao Ä‘á»™ng về xá»­ lý ká»· luật lao Ä‘á»™ng theo hình thức sa thải, phía người sá»­ dụng lao đông có thể bám vào các quy định hiện hành của pháp luật để bác bỏ những nghÄ©a vụ của mình, còn người lao Ä‘á»™ng thì phải chịu nhiều thiệt thòi.