Chà o bạn,
Ná»™i dung câu há»i của bạn đã được Ä‘á»™i ngÅ© luáºt sÆ° của Chúng tôi nghiên cứu và tÆ° vấn cụ thể nhÆ° sau:
Cơ sở pháp lý
Bá»™ luáºt dân sá»± 2005
Nghị quyết 03/2006/NQ-HÄTP hÆ°á»›ng dẫn áp dụng má»™t số quy định của bá»™ luáºt dân sá»± năm 2005 vá» bồi thÆ°á»ng thiệt hại ngoà i hợp đồng
Nội dung tư vấn
Theo BLDS, Äiá»u 604. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thÆ°á»ng thiệt hại
1. NgÆ°á»i nà o do lá»—i cố ý hoặc lá»—i vô ý xâm phạm tÃnh mạng, sức khoẻ, danh dá»±, nhân phẩm, uy tÃn, tà i sản, quyá»n, lợi Ãch hợp pháp khác của cá nhân, xâm phạm danh dá»±, uy tÃn, tà i sản của pháp nhân hoặc chủ thể khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thÆ°á»ng.
2. Trong trÆ°á»ng hợp pháp luáºt quy định ngÆ°á»i gây thiệt hại phải bồi thÆ°á»ng cả trong trÆ°á»ng hợp không có lá»—i thì áp dụng quy định đó.
Äiá»u 5 BLDS cÅ©ng quy định:
Äiá»u 5. Nguyên tắc bình đẳng
Trong quan hệ dân sá»±, các bên Ä‘á»u bình đẳng, không được lấy lý do khác biệt vá» dân tá»™c, giá»›i tÃnh, thà nh phần xã há»™i, hoà n cảnh kinh tế, tÃn ngưỡng, tôn giáo, trình Ä‘á»™ văn hoá, nghá» nghiệp để đối xá» không bình đẳng vá»›i nhau.
Theo đó, trong trÆ°á»ng hợp nà y, ngÆ°á»i gây tai nạn phải có trách nhiệm bồi thÆ°á»ng cho bạn, không phân biệt dân tá»™c, hoà n cảnh kinh tế. Khoản tiá»n bồi thÆ°á»ng sẽ do hai bên tá»± thá»a thuáºn, nếu không thá»a thuáºn được hai bên có quyá»n khởi kiện lên Tòa án hoặc các cÆ¡ quan có thẩm quyá»n yêu cầu xác định khoản tiá»n bồi thÆ°á»ng.
Theo Nghị quyết 03/2006/NQ-HÄTP vá» việc xác định các khoản bồi thÆ°á»ng do sức khá»e bị xâm phạm nhÆ° sau:
Thiệt hại do sức khoẻ bị xâm phạm được bồi thÆ°á»ng bao gồm:
1.1. Chi phà hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khoẻ và chức năng bị mất, bị giảm sút của ngÆ°á»i bị thiệt hại bao gồm: tiá»n thuê phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘Æ°a ngÆ°á»i bị thiệt hại Ä‘i cấp cứu tại cÆ¡ sở y tế; tiá»n thuốc và tiá»n mua các thiết bị y tế, chi phà chiếu, chụp X quang, chụp cắt lá»›p, siêu âm, xét nghiệm, mổ, truyá»n máu, váºt lý trị liệu... theo chỉ định của bác sỹ; tiá»n viện phÃ; tiá»n mua thuốc bổ, tiếp đạm, tiá»n bồi dưỡng phục hồi sức khoẻ cho ngÆ°á»i bị thiệt hại theo chỉ định của bác sỹ; các chi phà thá»±c tế, cần thiết khác cho ngÆ°á»i bị thiệt hại (nếu có) và các chi phà cho việc lắp chân giả, tay giả, mắt giả, mua xe lăn, xe đẩy, nạng chống và khắc phục thẩm mỹ... để há»— trợ hoặc thay thế má»™t phần chức năng của cÆ¡ thể bị mất hoặc bị giảm sút của ngÆ°á»i bị thiệt hại (nếu có).
1.2. Thu nháºp thá»±c tế bị mất hoặc bị giảm sút của ngÆ°á»i bị thiệt hại. Nếu trÆ°á»›c khi sức khoẻ bị xâm phạm ngÆ°á»i bị thiệt hại có thu nháºp thá»±c tế, nhÆ°ng do sức khoẻ bị xâm phạm há» phải Ä‘i Ä‘iá»u trị và do đó khoản thu nháºp thá»±c tế của há» bị mất hoặc bị giảm sút, thì hỠđược bồi thÆ°á»ng khoản thu nháºp thá»±c tế bị mất hoặc bị giảm sút đó.
a) Thu nháºp thá»±c tế của ngÆ°á»i bị thiệt hại được xác định nhÆ° sau:
- Nếu trÆ°á»›c khi sức khoẻ bị xâm phạm, ngÆ°á»i bị thiệt hại có thu nháºp ổn định từ tiá»n lÆ°Æ¡ng trong biên chế, tiá»n công từ hợp đồng lao Ä‘á»™ng, thì căn cứ và o mức lÆ°Æ¡ng, tiá»n công của tháng liá»n ká» trÆ°á»›c khi ngÆ°á»i đó bị xâm phạm sức khoẻ nhân vá»›i thá»i gian Ä‘iá»u trị để xác định khoản thu nháºp thá»±c tế của ngÆ°á»i bị thiệt hại.
- Nếu trÆ°á»›c khi sức khoẻ bị xâm phạm, ngÆ°á»i bị thiệt hại có là m việc và hà ng tháng có thu nháºp thá»±c tế nhÆ°ng mức thu nháºp của các tháng khác nhau, thì lấy mức thu nháºp trung bình của 6 tháng liá»n ká» (nếu chÆ°a đủ 6 tháng thì của tất cả các tháng) trÆ°á»›c khi sức khoẻ bị xâm phạm nhân vá»›i thá»i gian Ä‘iá»u trị để xác định khoản thu nháºp thá»±c tế của ngÆ°á»i bị thiệt hại.
- Nếu trÆ°á»›c khi sức khoẻ bị xâm phạm, ngÆ°á»i bị thiệt hại có thu nháºp thá»±c tế, nhÆ°ng không ổn định và không thể xác định được, thì áp dụng mức thu nháºp trung bình của lao Ä‘á»™ng cùng loại nhân vá»›i thá»i gian Ä‘iá»u trị để xác định khoản thu nháºp thá»±c tế của ngÆ°á»i bị thiệt hại.
- Nếu trÆ°á»›c khi sức khoẻ bị xâm phạm, ngÆ°á»i bị thiệt hại chÆ°a là m việc và chÆ°a có thu nháºp thá»±c tế thì không được bồi thÆ°á»ng theo quy định tại Ä‘iểm b khoản 1 Äiá»u 609 BLDS.
b) Xác định thu nháºp thá»±c tế bị mất hoặc bị giảm sút của ngÆ°á»i bị thiệt hại được thá»±c hiện nhÆ° sau:
BÆ°á»›c má»™t: Xác định thu nháºp thá»±c tế của ngÆ°á»i bị thiệt hại trong thá»i gian Ä‘iá»u trị có hay không. Nếu có thì tổng số thu nháºp là bao nhiêu.
BÆ°á»›c hai: Lấy tổng số thu nháºp thá»±c tế mà ngÆ°á»i bị thiệt hại có được trong thá»i gian Ä‘iá»u trị so sánh vá»›i thu nháºp thá»±c tế tÆ°Æ¡ng ứng được xác định theo hÆ°á»›ng dẫn tại Ä‘iểm a tiểu mục 1.2 nà y. Nếu không có khoản thu nháºp thá»±c tế nà o của ngÆ°á»i bị thiệt hại trong thá»i gian Ä‘iá»u trị thì thu nháºp thá»±c tế của ngÆ°á»i bị thiệt hại bị mất; nếu thấp hÆ¡n thì khoản chênh lệch đó là thu nháºp thá»±c tế của ngÆ°á»i bị thiệt hại bị giảm sút; nếu bằng thì thu nháºp thá»±c tế của ngÆ°á»i bị thiệt hại không bị mất.
Và dụ 1: A là m nghá» sá»a xe máy tá»± do. Thu nháºp thá»±c tế của A trÆ°á»›c khi sức khoẻ bị xâm phạm là ổn định, trung bình má»—i tháng là má»™t triệu đồng. Do sức khoẻ bị xâm phạm, A phải Ä‘iá»u trị nên không có khoản thu nháºp nà o. Trong trÆ°á»ng hợp nà y thu nháºp thá»±c tế của A bị mất.
Và dụ 2: B là m công cho má»™t công ty trách nhiệm hữu hạn. Thu nháºp thá»±c tế của B trÆ°á»›c khi sức khoẻ bị xâm phạm là ổn định, trung bình má»—i tháng là 600 ngà n đồng. Do sức khoẻ bị xâm phạm, B phải Ä‘iá»u trị và trong thá»i gian Ä‘iá»u trị công ty trả cho B 50% tiá»n lÆ°Æ¡ng là 300 ngà n đồng. Trong trÆ°á»ng hợp nà y thu nháºp thá»±c tế của B má»—i tháng bị giảm sút 300 ngà n đồng.
Và dụ 3: C là công chức có thu nháºp hà ng tháng ổn định 500 ngà n đồng. Do sức khoẻ bị xâm phạm, C phải Ä‘iá»u trị và trong thá»i gian Ä‘iá»u trị cÆ¡ quan vẫn trả đủ các khoản thu nháºp cho C. Trong trÆ°á»ng hợp nà y thu nháºp thá»±c tế của C không bị mất.
1.3. Chi phà hợp lý và phần thu nháºp thá»±c tế bị mất của ngÆ°á»i chăm sóc ngÆ°á»i bị thiệt hại trong thá»i gian Ä‘iá»u trị.
a) Chi phà hợp lý cho ngÆ°á»i chăm sóc ngÆ°á»i bị thiệt hại trong thá»i gian Ä‘iá»u trị bao gồm: tiá»n tà u, xe Ä‘i lại, tiá»n thuê nhà trá» theo giá trung bình ở địa phÆ°Æ¡ng nÆ¡i thá»±c hiện việc chi phà (nếu có) cho má»™t trong những ngÆ°á»i chăm sóc cho ngÆ°á»i bị thiệt hại trong thá»i gian Ä‘iá»u trị do cần thiết hoặc theo yêu cầu của cÆ¡ sở y tế.
b) Thu nháºp thá»±c tế bị mất của ngÆ°á»i chăm sóc ngÆ°á»i bị thiệt hại trong thá»i gian Ä‘iá»u trị được xác định nhÆ° sau:
- Nếu ngÆ°á»i chăm sóc ngÆ°á»i bị thiệt hại có thu nháºp thá»±c tế ổn định từ tiá»n lÆ°Æ¡ng trong biên chế, tiá»n công từ hợp đồng lao Ä‘á»™ng thì căn cứ và o mức lÆ°Æ¡ng, tiá»n công của tháng liá»n ká» trÆ°á»›c khi ngÆ°á»i đó phải Ä‘i chăm sóc ngÆ°á»i bị thiệt hại nhân vá»›i thá»i gian chăm sóc để xác định khoản thu nháºp thá»±c tế bị mất.
- Nếu ngÆ°á»i chăm sóc ngÆ°á»i bị thiệt hại có là m việc và hà ng tháng có thu nháºp ổn định, nhÆ°ng có mức thu nháºp khác nhau thì lấy mức thu nháºp trung bình của 6 tháng liá»n ká» (nếu chÆ°a đủ 6 tháng thì của tất cả các tháng) trÆ°á»›c khi ngÆ°á»i đó phải Ä‘i chăm sóc ngÆ°á»i bị thiệt hại nhân vá»›i thá»i gian chăm sóc để xác định khoản thu nháºp thá»±c tế bị mất.
- Nếu ngÆ°á»i chăm sóc ngÆ°á»i bị thiệt hại không có việc là m hoặc có tháng là m việc, có tháng không và do đó không có thu nháºp ổn định thì được hưởng tiá»n công chăm sóc bằng mức tiá»n công trung bình trả cho ngÆ°á»i chăm sóc ngÆ°á»i tà n táºt tại địa phÆ°Æ¡ng nÆ¡i ngÆ°á»i bị thiệt hại cÆ° trú.
- Nếu trong thá»i gian chăm sóc ngÆ°á»i bị thiệt hại, ngÆ°á»i chăm sóc vẫn được cÆ¡ quan, ngÆ°á»i sá» dụng lao Ä‘á»™ng trả lÆ°Æ¡ng, trả tiá»n công lao Ä‘á»™ng theo quy định của pháp luáºt lao Ä‘á»™ng, bảo hiểm xã há»™i thì há» không bị mất thu nháºp thá»±c tế và do đó không được bồi thÆ°á»ng.
1.4. Trong trÆ°á»ng hợp sau khi Ä‘iá»u trị, ngÆ°á»i bị thiệt hại mất khả năng lao Ä‘á»™ng và cần có ngÆ°á»i thÆ°á»ng xuyên chăm sóc (ngÆ°á»i bị thiệt hại không còn khả năng lao Ä‘á»™ng do bị liệt cá»™t sống, mù hai mắt, liệt hai chi, bị tâm thần nặng và các trÆ°á»ng hợp khác do cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c có thẩm quyá»n quy định bị suy giảm khả năng lao Ä‘á»™ng vÄ©nh viá»…n từ 81% trở lên) thì phải bồi thÆ°á»ng chi phà hợp lý cho việc chăm sóc ngÆ°á»i bị thiệt hại.
a) Chi phà hợp lý cho việc chăm sóc ngÆ°á»i bị thiệt hại bao gồm: chi phà hợp lý hà ng tháng cho việc nuôi dưỡng, Ä‘iá»u trị ngÆ°á»i bị thiệt hại và chi phà hợp lý cho ngÆ°á»i thÆ°á»ng xuyên chăm sóc ngÆ°á»i bị thiệt hại.
b) Chi phà hợp lý cho ngÆ°á»i thÆ°á»ng xuyên chăm sóc ngÆ°á»i bị thiệt hại được tÃnh bằng mức tiá»n công trung bình trả cho ngÆ°á»i chăm sóc ngÆ°á»i tà n táºt tại địa phÆ°Æ¡ng nÆ¡i ngÆ°á»i bị thiệt hại cÆ° trú. Vá» nguyên tắc, chỉ tÃnh bồi thÆ°á»ng thiệt hại cho má»™t ngÆ°á»i chăm sóc ngÆ°á»i bị thiệt hại do mất khả năng lao Ä‘á»™ng.
1.5. Khoản tiá»n bù đắp tổn thất vá» tinh thần do sức khoẻ bị xâm phạm.
a) Khoản tiá»n bù đắp tổn thất vá» tinh thần do sức khoẻ bị xâm phạm được bồi thÆ°á»ng cho chÃnh ngÆ°á»i bị thiệt hại.
b) Trong má»i trÆ°á»ng hợp, khi sức khoẻ bị xâm phạm, ngÆ°á»i bị thiệt hại được bồi thÆ°á»ng khoản tiá»n bù đắp tổn thất vá» tinh thần. Cần căn cứ và o hÆ°á»›ng dẫn tại Ä‘iểm b tiểu mục 1.1 mục 1 Phần I Nghị quyết nà y để xác định mức Ä‘á»™ tổn thất vá» tinh thần của ngÆ°á»i bị thiệt hại. Việc xác định mức Ä‘á»™ tổn thất vá» tinh thần cần căn cứ và o sá»± ảnh hưởng đến nghá» nghiệp, thẩm mỹ, giao tiếp xã há»™i, sinh hoạt gia đình và cá nhân…
c) Mức bồi thÆ°á»ng khoản tiá»n bù đắp tổn thất vá» tinh thần cho ngÆ°á»i bị thiệt hại trÆ°á»›c hết do các bên thoả thuáºn. Nếu không thoả thuáºn được, thì mức bồi thÆ°á»ng khoản tiá»n bù đắp tổn thất vá» tinh thần cho ngÆ°á»i bị thiệt hại phải căn cứ và o mức Ä‘á»™ tổn thất vá» tinh thần, nhÆ°ng tối Ä‘a không quá 30 tháng lÆ°Æ¡ng tối thiểu do Nhà nÆ°á»›c quy định tại thá»i Ä‘iểm giải quyết bồi thÆ°á»ng.
Trên đây là ý kiến tÆ° vấn của chúng tôi vá» câu há»i của quý khách hà ng. Việc Ä‘Æ°a ra ý kiến tÆ° vấn nêu trên căn cứ và o các quy định của pháp luáºt và thông tin do quý khách hà ng cung cấp. Mục Ä‘Ãch Ä‘Æ°a ra ná»™i dung tÆ° vấn nà y là để các cá nhân, tổ chức tham khảo.
TrÆ°á»ng hợp trong ná»™i dung tÆ° vấn có Ä‘iá»u gì gây nhầm lẫn, chÆ°a rõ rà ng hoặc thông tin nêu trong ná»™i dung tÆ° vấn khiến quý khách chÆ°a hiểu hết vấn Ä‘á» hoặc/ và có sá»± vÆ°á»›ng ngại, thắc mắc, chúng tôi rất mong nháºn được ý kiến phản hồi của quý khách hà ng.
Trân trá»ng./.